Alman sanayi endüstrisinin gelişmeye başladığı 1800’lü yılların sonuna doğru bir yıldız daha doğmak üzereydi. MAN firmasının kökleri 1700’lü yıllara dayansa da asıl kuruluş tarihi 1893 yılıdır. Daha önceki yıllarda demir-çelik işleriyle uğraşan bir fabrika olarak hizmet vermekteydi.
Önceki yıllarda farklı isimlerle anılan firma bu tarihten sonrasında Maschinenfabrik Augsburg-Nürnberg (Augsburg-Nürnberg Makine Fabrikası) yani günümüzde bilinen MAN ismine dönüşmüştür.
İlk üretim süreci İsveç menşeili Saurer Trucks Works ile işbirliği altında geliştirildi. 1924 yılında dünyanın ilk direkt enjeksiyon sistemine sahip dizel alçak şasiye sahip otobüs şeklindeki aracı üretildi. MAN, 1930 yılında ilk kez 3 dingile sahip ağır hizmet amaçlı troleybüsünü üretti.
Bu araç o dönemde 140-150 Hp güce ulaşabiliyordu ki onunla rekabet edebilecek güçte ve formda başka bir araç yoktu. 1939-45 yılları arasında MAN firması da ikinci dünya savaşından büyük ölçüde etkilen bir firma oldu. Firmanın üretim fabrikası zarar görmesine rağmen bu dönemde askeri tank, tır, kamyon ve otobüs imalatı yapılmıştır.
1950’lerde ise firma kendisini toparlayarak bu dönemin meşhur kısa burun F8 tırları ve otobüslerini üretmiştir. Firma aynı dönemde ilk traktörünü de üretmiştir ve halen günümüze kadar kullanılan modelleri vardır. MAN, toparlanmanın verdiği güç ile 1965 yılında 100.000. aracını üretim bandından indirdi. Bu döneme damgasını vuran hem arazi hem de yol amaçlı kullanılan Hauber modeli piyasaya sürüldü.
MAN, 1970’li yıllarda büyümesine devam ederek Büssing şirketini satın aldı. Markanın logosunda yer alan aslan figürü Büssing firmasının ambleminden esinlenerek yeniden dizayn edildi. Şirket bu dönemde hafif ticari sınıfında SAVIEM ve Volkswagen firmaları ile işbirliği sonucunda hafif ticari araç üretimi de gerçekleştirmiştir. 1978 yılında ise 19.280 modeli “Truck of the Year” (Yılın Tırı) ödülünü almıştır.
Şirket, 1980’lerden 1990’lara kadar yeni pazarlara açılmış ve büyümesini uluslararası olarak devam etmiştir. Bu dönemde üretilen G90, M90 ve F90 modelleri ile hafif ticari, orta derece hizmet amaçlı ve ağır hizmet amaçlı olmak üzere tüm sektörde faaliyet almıştır. Firma, 1992 yılında ise Lion’s Star FRH 442 modelli uzun yol otobüsünü tanıttı. İki yıl sonra model “Coach of the Year” (Yılın Otobüsü) ödülünü kazandı.
Takvimler 2000 yılını gösterdiğinde MAN yine ödüllerle başarı tazeledi. Bu dönemin çok başarılı olan TGA serisi ile “Truck of the Year” (Yılın Tırı) ve aynı zamanda da tasarım ödülünü kazandı. Şirketinin ününe ün katan efsane modellerden biri olan NEOPLAN otobüs modeli de bu dönemde yollara çıkmıştı. 2005 yılında TGL ve TGM modelleri tanıtıldı ve yeni Common-Rail dizel motorlar geliştirildi.
Bu dönemde Lion’s City şehir içi otobüsleri “Bus of the Year” (Yılın Otobüsü) ödülü ile başarılarına devam etti. 2007 yılında yeni iki model TGX ve TGS tanıtıldı. Bu modellerde V8 motor seçeneği ile neredeyse 700 Hp ye kadar ulaşan Avrupa çapında en güçlü motor seçenekleri bulunuyordu. 2008 yılında firma bu iki yeni modelle birlikte “Truck of the Year” (Yılın Tırı) ödülünü tekrardan kazandı.
2010’lara gelindiğinde ise firma Hibrit yakıtlı otobüslere ağırlık vermişti. Bu dönemde Lion’s City Hybrid otobüs modeli ile “Red Dot Design Award” (Red Dot Tasarım Ödülü) ödülünü kazandı. MAN, 2016 yılında piyasaya sürdüğü TGE serisi ile 3.0 ton ile 5.5 arasında taşıma kapasitesi sunuyordu. Firma bu seri sayesinde tüm ticari alanlarda hizmet vermeye başladı.
MAN, 2018 yılında elektrikli modellere yönelerek e-TGE-TGM modelini ve elektrikli MAN Transporter modellerini piyasaya sürdü. Firma yaptığı bu atılım ile 3 ton kapasiteden 26 ton kapasiteye kadar tüm filosunda elektrikli araç üreten ve bulunduran tek firma oldu. MAN, 2019 yılında yeni çıkan model Lion’s Coach ile birlikte yine uluslararası otobüs basını tarafından “Coach of the Year 2020” (2020 Yılın Otobüsü) seçildi. 2021 yılında yeni model TGX ile “International Truck of the Year 2021” (2021 Yılın Uluslararası Tırı) seçildi. Firma güncel olarak birçok ülkede ve fabrikasında üretimlerine devam etmektedir.
Yazar-Derleyen: Soner ÜNLÜER